Heilige Arnold Janssen

1837 - 1909

Feestdag: 15 januari

Arnold Janssen werd op 5 November 1837 in Goch, bisdom Münster, in Duitsland, geboren. Hij was het tweede kind van de voerman Gerhard Janssen en zijn vrouw Anna Katherina. Arnold groeide op met 5 broers en 2 zussen. Zijn ouders waren vrome katholieken. Vader vertelde zijn kinderen over de noden van de kerk in andere Landen, over de Missie in India en over het verdriet dat de geloofsverdeling in Duitsland had teweeggebracht. 's Avonds bad het gezin de rozenkrans voor alle noden van de wereldkerk. Dat gebed werd telkens beëindigd met het begin van het Johannesevangelie: "In het begin was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God." Dat deze levenslustige en tegelijk serieuze jongen de grondlegger van het moderne missieapostolaat zou worden, kunnen zijn ouders niet vermoed hebben. Wel weet hij al van kleins af aan dat hij priester wil worden.

Zijn ouders zorgen er in ieder geval voor dat hij een gedegen opleiding geniet. Zo studeert hij onder andere filosofie en later theologie te Münster en aan de universiteit van Bonn. Zijn priesterwijding vindt plaats op 15 augustus 1861, hij is dan nog net geen 24. De eerste twaalf jaar van zijn priesterschap wijdt hij aan het onderwijs. Op de middelbare school van Bocholt geeft hij les in natuurkunde en catechese. Het is in deze periode dat zijn idee over de noodzaak het Woord van God uit te dragen steeds verder rijpt. Een bijzondere liefde ging uit naar de missie en daarom gaf hij tijdens zijn periode als leraar aan de middelbare school in Bocholt een missietijdschrift ("Klein Hart van Jezus bode") uit voor de werving van gelovigen voor gebed en ter ondersteuning van de verkondiging van het geloof. Intussen is hij ook als directeur en als geestelijke verbonden aan het Ursulinenklooster in Kempen en is hij voorzitter van het diocesaan Apostolaat van het Gebed.

Arnold Janssen ziet hoe de Kulturkampf die over Duitsland raast het de Kerk en kerkelijke initiatieven moeilijk maakt. Zijn missionaire hart gaat nog sneller kloppen: om ooit tot een betere wereld te komen, niet alleen in Duitsland, maar over de hele wereld, moet het Woord van God worden verkondigd. In zijn missiebode pleit hij voor een seminarie waar diocesane priesters speciaal voor deze taak worden opgeleid. Een behoorlijk revolutionaire gedachte voor toen. In Duitsland zelf kan hij het wel vergeten en dus steekt hij de grens over naar het Limburgse Steyl. Daar richt hij op 8 september 1875 het eerste missieseminarie op, want de noodzaak is groot en de tijd rijp. Dit werd de latere missiecongregatie van het Goddelijk woord (1885). Hiermee werd feitelijk de missiecongregatie van het Goddelijk Woord geboren, die reeds in 1901 pauselijke goedkeuring krijgt.

Wetend hoe belangrijk vrouwen zijn voor de Kerk en de missie, sticht hij een vrouwelijke tak, de congregatie van de dienaressen van de H. Geest (1889). Zij vestigen zich met name daar waar de missionarissen reeds hun missiewerk uitvoeren. Later komen er nog de slotzusters bij (1896) die in voortdurende aanbidding zijn. In hun aanwezigheid te Steyl, Nederland, sterft Arnold Janssen op 15 januari 1909, 71 jaar oud. Hij werd begraven in Steyl. In het sterfjaar van Arnold Janssen leefden en werkten er 1500 priesters, broeders en zusters in China, Italië, Argentinië, Oostenrijk. Brazilië, V.S., de Filippijnen Chili, Japan en Papua-Nieuw Guinea. Vandaag horen er meer dan 10 duizend priesters, broeders en zusters uit alle continenten bij deze Arnold Janssen familie. 

Op 19 oktober 1975 werd hij door paus Paulus VI (1963-1978) zalig gesproken. Op 5 oktober 2003 verklaarde paus Johannes Paulus II hem heilig. Een groep van ongeveer zestig Nederlanders, grotendeels uit Limburg, woonde zondag in de Sint Pieter in Vaticaanstad de heiligverklaring van de Duitse priester Arnold Janssen bij. Onder de zestig pelgrims waren de Limburgse commissaris der Koningin, de burgemeester van Venlo en bisschop Wiertz van Roermond, die mee voorging in de mis. Ook premier Balkenende, die voor de EU-top in Rome was, zat tijdens de viering op het bordes. „Ik ben wel geen katholiek, maar heb wel veel ontzag voor de paus. Ook ben ik trots op wat Arnold Janssen in Nederland heeft gedaan en daarom wilde ik heel graag hierbij zijn”, zei Balkenende.

De heiligverklaring van Arnold Janssen beroert niet alleen de gemeenschap van het kloosterdorp, ook in zijn geboorteplaats Goch wordt men met de minuut trotser. Met de heiligverklaring van Arnold Janssen krijgt het bisdom Münster (waartoe Goch behoort) er voor het eerst in 850 jaar een heilige bij. Goch wordt op dit moment Janssens geboortehuis heringericht. Het huis ligt aan de Frauenstrasse 8, midden in het centrum van Goch, een pittoresk stadje van 34.000 inwoners met een fraai raadhuis en brouwerijhuis uit 1500, een kasteeltoren en eigen museum. Het statige, witte huis is al sinds 1982 een monument en in bezit van de Congegratie voor het Goddelijk Woord. De bovenverdieping met de vroegere slaapkamers is verhuurd. De benedenetage wordt nu heringericht. In Goch zeggen ze nu: "We hebben hier meer in huis dan Kevelaer, dat hier veertien kilometer vandaan ligt. Daar vereren ze alleen een Mariabeeldje. Wij hebben echter een heilige".

Hoe dan ook, de stad Goch maakt in elk geval werk van de heiligverklaring van Arnold Janssen. Het VVV-kantoor heeft vier routes annex activiteiten in de aanbieding. De eerste drie rondleidingen zijn voor groepen van maximaal 25 personen. Het gaat om een rondleiding door het geboortehuis, om een film over Arnold Janssen in het Museum Goch met een aansluitende rondleiding langs sacrale kunst, en om een route door de stad met bezichtiging van het geboortehuis, de kerk waarin Janssen werd gedoopt, een buste van Janssen in de Adolf Kolpingstrasse en het graf van diens ouders. Ten slotte is er een complete dagtour met gids door Goch en Steyl (maximaal 50 personen). Verder heeft de stad Goch een Arnold-Janssen-prijs in het leven geroepen. Het gaat om een prijs van vijftienduizend euro, die om de twee jaar op zijn sterfdag 15 januari zal worden uitgereikt aan een persoon of instelling.