Heilige Anna, moeder van Maria

De moeder van de Heilige Maagd Maria

Feestdag: 26 juli

Anna is de Griekse vorm van het Hebreeuwse Hanna en betekent lieflijke, genadige. Anna was de vrouw van Joachim, een oudere priester. Joachim behoort tot het Huis van David en dat Anna van vaders zijde behoort tot de Stam van Levi en van moederszijde tot de Stam van Benjamin. Haar huwelijk met Joachim bleef kinderloos omdat de laatste onvruchtbaar was; Joachim schaamde zich daarover. Zij hadden vaak tot God gebeden om kinderen te krijgen. Onvruchtbare koppels werden destijds afgekeurd en bespot. Men dacht dat het een straf was. Hun gebed werd echter wel verhoord.

Toen Joachim op zekere dag alleen op het veld was, verscheen hem een engel, omgeven door verblindend licht. Hij was bang bij dit visioen, maar de engel vroeg hem geen angst te hebben en zei: "Ik, de engel des Heren, ben gezonden om u te verkondigen dat uw gebeden worden verhoord. Aldus zal uw vrouw Anna u een dochter baren en u zult haar Maria noemen. In overeenstemming met uw gelofte zal zij vanaf haar kindheid de Heer gewijd zijn en zij zal vanaf de moederschoot vervuld zijn van de Heilige Geest. Zij zal niet vertoeven onder het gewone volk maar in de Tempel van de Heer opdat in geen enkel opzicht kwaad van haar zal worden gedacht. En terwijl zij uit een kinderloze moeder zal worden geboren, zal zijzelf op wonderbaarlijke wijze de Zoon van de Allerhoogste voortbrengen, Wiens naam Jezus zal zijn en door Wie voor alle volken verlossing zal zijn. En dit zal u een teken zijn: als u bij de Gouden Poort van Jeruzalem zult komen, zal uw vrouw Anna u daar tegemoet komen, die nu verdriet heeft om uw afwezigheid en dan zich zal verheugen om u te zien". En met deze woorden verliet de engel hem. Toen verscheen dezelfde engel aan haar en openbaarde haar dezelfde dingen die hij aan Joachim had aangekondigd; eraan toevoegend dat zij als teken naar de Gouden Poort van Jeruzalem moest gaan om haar man bij zijn terugkomst te begroeten. Joachim ging daarop naar Jeruzalem terug en ontmoette Anna bij de Gouden Poort.

Anna en Joachim deelden hun vreugde over het zojuist door hen beiden aanschouwde visioen en over de zekerheid dat zij een nakomeling zouden krijgen. Zij baden tot God en bedankten Hem. En Anna werd zwanger en baarde een meisje en zij noemden haar Maria. Haar geboorte, zo leert de Kerk in het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis, is bijzonder. Want ze is zonder de erfsmet der zonden ontvangen, ze is de nieuwe Eva. En zo is Maria door God gekozen om deel uit te maken in het verlossingswerk van God voor de mensen. Negen maanden later kwam hun kind "de Heilige Maagd Maria" ter wereld. In het Nieuwe Testament staan Joachim en Anna niet vermeld als de ouders van de Heilige Maagd. We moeten hiervoor het apocriefe proto-evangelie van Jacobus (2e eeuw), het evangelie van de pseudo-Mattheus (5e eeuw) en het evangelie van de geboorte van Maria (6e eeuw) raadplegen, waarin hiervan melding wordt gemaakt (dit evangelie wordt door de kerk niet officieel erkend en is daarom ook niet in de bijbel opgenomen).

Sinds de zesde eeuw wordt de Heilige Anna in het Oosten vereerd, haar feestdag is daar op 25 juli. Bij ons in het Westen wordt zij sinds de 7e eeuw vereerd. Omdat wij op 25 juli Jacobus vieren, is haar feestdag hier vastgesteld op 26 juli (in 1584). In het noordoostelijke deel van Jeruzalem staat de St. Annakerk. Volgens de overlevering is op de plek van de St. Annakerk Maria geboren. De kerk werd gebouwd door de kruisvaarders in 1142. Toen de kruisvaarders werden verdreven veranderde men de kerk in een moskee. De ouders van Anna waren Stollanus en Emeria. Anna had een zuster Ismeria genaamd, die huwde met Ephraim, uit wie een dochter Elisabeth werd geboren. Elisabeth huwde met Zacharias en werd de moeder van Johannes De Doper. 

Anna-te-drieën:

Anna wordt slechts zelden alleen afgebeeld, meestal met haar dochter Maria, al dan niet met het Christuskind. Een geliefde voorstelling vanaf de Middeleeuwen is Anna-te-drieën of Annatrits. Zoals de uitdrukking al aangeeft gaat het daarbij om drie personen in één voorstelling: Anna, haar dochter Maria en haar kleinkind Jezus. Er bestaan verschillende variaties in de uitvoering van dit motief. De beelden van Anna-te-Drieën kunnen veelal worden beschouwd als een verwijzing naar de Onbevlekte Ontvangenis. St. Anna wordt aanvankelijk staande voorgesteld met de jeugdige Maria op de arm, die op haar beurt weer het Christuskind draagt. Later wordt zij gewoonlijk zittend weergegeven. Zij reikt een vrucht of een druiventros naar het Jezuskind, dat de naast haar staande Maria haar voorhoudt.

Anna-te-vieren:

Als ook Anna’s moeder Esmerentia wordt afgebeeld, ontstaat Anna-te-Vieren

Patroonheilige:
Onvruchtbare- en zwangere vrouwen, mijnwerkers, meubelmakers, houtdraaiers, kleermakers, borduursters en schippers .

Gebed voor de Heilige Anna
 
 
Heilige Moeder Anna,
wij danken U voor plekken waar de hemel open is:
een woord of beeld dat verder helpt een gastvrije hand en een luisterend oor, een kapel langs de weg en een lied, een teken van nieuwheid en toekomst.
Wij bidden om een hart wat open staat
voor ons verlangen, om warmte voor een mens die geborgenheid zoekt, om mensen die Gods naam zichtbaar maken:
"Ik ben er voor jou"
Amen.