Onze Lieve Vrouw van Scherpenheuvel

Kreeg Gouden Roos van de Paus

Scherpenheuvel is de meest bezochte en belangrijkste Maria-bedevaartplaats van België. De oorsprong verdwijnt in de donkere middeleeuwen. Waarschijnlijk reeds vanaf de dertiende eeuw is het Belgische Scherpenheuvel, gelegen aan de weg tussen Diest en Aarschot, een geliefd bedevaartsoord. Op de scherpe heuvel tussen Diest en Zichem stond een eik, die in de middeleeuwen een voorwerp van verering was. Genezing van allerlei kwalen werd gevonden bij deze heilige eik. Godfried van Thienwinckel, die in Zichem opgroeide en er ruim een kwart eeuw pastoor was, verklaart dat zijn ouders op de Scherpenheuvel om genezing gingen bidden toen hij als kind erg ziek was. Aan hun gebed schrijft hij zijn voorspoedige genezing toe. Anderen leggen gelijkluidende getuigenissen af. Zo tekent zich een beeld af van een sacrale plaats met een erg lokale achterban. In de vijftiende eeuw is er een Mariabeeld in geplaatst dat gestolen werd en in 1587 vervangen werd door een tweede beeld. Dit tweede Mariabeeld werd geschonken Agnes Frederix, een kosteres uit Diest.

Er ontstond een grote toeloop naar dit beeld, nadat er verschillende wonderbaarlijke genezingen aan waren toegeschreven. Vooral de legende over de herder die het beeldje wilde meenemen, maar als verlamd bleef staan tot het beeldje terug op zijn plaats stond, verklaart het belang dat Maria hier vereerd wordt. De toeloop werd zo groot, dat de aartshertogen Albrecht (Albertus) van Oostenrijk en Isabella van Castilië er in 1603 een houten kapel lieten bouwen. Vrijwel meteen blijkt het kapelletje te klein. Het aantal bedevaarders blijft maar toenemen. Getuigen verklaren dat er op 8 september 1603, het feest van Maria-Geboorte, maar liefst 20.000 pelgrims op de heuvel samendrommen.

In 1604 bouwde men een grotere stenen kapel, die echter weer afgebroken wordt in 1627. In het voorjaar van 1607 gaven Albrecht en Isabella nl. opdracht om te beginnen met de voorbereidingen van de constructie van het kostbare gebouw. Twee jaar later leggen de aartshertogen zelf de eerste steen. Het toekomstige hoogaltaar werd geprojecteerd op de plek waar ooit de eik had gestaan. Het kostte maar liefst twintig jaar voordat de zevenhoekige constructie met de hoge koepel was voltooid. De kerk werd ingewijd in 1627 en werd gebouwd door raadsheer, schilder en bouwmeester van Albrecht en Isabelle. Na geheel Italië; doorreist te hebben, bouwde hij de kerk van O.L.V. te Scherpenheuvel, naar het model van de Sint Pieterskerk in Rome. Hij stierf te Brussel in 1630. Scherpenheuvel is op een heuvel (61 meter) gebouwd met de basiliek als middelpunt. Haar enorme koepel is bezet met 298 vergulde sterren.

Na de inwijding van de kerk (1627) kwam Isabella naar voren, de handen vol met goud en juwelen. Zij gooide ze neer op de altaartrappen om te beduiden dat aardse goederen niet de hoogste waarden zijn in het leven. De mensen rondom haar volgden dit voorbeeld. Tot op vandaag is deze gewoonte nog in gebruik.

De Waterput:

Op een steenworp afstand van de basiliek aan het Albertusplein staat een paviljoen in rode baksteen, dat druk bezocht wordt door de toeristen. Hier bevindt zich de waterput van 1632, eens ruim 62 meter diep, in een nog goede conditie. Rond 1800 was het metselwerk van de put grotendeels ingestort, zodat de bewoners verplicht waren het nodige drinkwater in het naburige Zichem te halen. Na veel arbeid en grote kosten heeft men er in 1819 de put kunnen herstellen. Tot 1910 gingen de inwoners van Scherpenheuvel in de rij staan om water te halen; dit was duurder of minder duur naar gelang men zelf putte of liet putten. Het water werd opgehaald door een systeem van een wiel van 3 m diameter, dat al trappend in beweging werd gebracht.

De Godzalige Huiszegen:

De Godzalige huiszegen met de afbeelding van O.L. Vrouw van Scherpenheuvel werd ca. 1890 nog in menig werkmanshuis in de Kempen aangetroffen. De huiszegen werd gelezen bij gevaar, zoals onweer. Vanuit Tilburg gingen er vele pelgrims in het verre verleden individueel naar Onze Lieve Vrouw van Scherpenheuvel. Rond het midden van de vorige eeuw schijnt er sprake te zijn van bedevaarten in groepsverband. In al die eeuwen is het bedevaartsoord Scherpenheuvel uitgegroeid tot één van de grootste van België. Vele duizenden komen jaarlijks hier heen..

De Kaarsenprocessie:

Deze processie kent een eeuwenoude traditie, die teruggaat tot het jaar 1629. In die tijd heerste er een pestepidemie. Velen kwamen op bedevaart om door bijstand van Onze-Lieve-Vrouw van die vreselijke ziekte verlost te worden. De bedevaarders vroegen aan de pastoor toestemming om het Mariabeeld rond te dragen en te vereren. De processie miste zijn doel niet: het sterftecijfer daalde zienderogen. Zo ontstond die avond de traditie van de Kaarsensprocessie, die ieder jaar weer uit dankbaarheid wordt gehouden op de eerste zondag na Allerheiligen. Er bestaat hoogstwaarschijnlijk in België geen bekendere processie, dan de "Kaarsenprocessie" in Scherpenheuvel. Het maakt altijd een geweldigen indruk, als rond 3 uur het wonderdadige beeld van O.L. Vrouw tijdens de processie door Scherpenheuvel wordt gedragen. Zodra de processie voorbij is, worden de kaarsen weer ingepakt en meegenomen naar huis, waar ze zullen branden voor het beeldje van O.L.Vrouw bij stormweer, bij sterfte of nood in de stal. De zondag van de Kaarsenprocessie neemt Scherpenheuvel de vorm aan van een grote marktdag. Er ontstaat altijd een grote en spontane toeloop.Van 's morgens tot 's avonds prijzen marktkramers hun waren aan, met als hoogtepunt de Kaarsenprocessie. Gezien de grote toeloop en de wisselvalligheid van het weer, werd het plan gemaakt om een grote overdekte ruimte voor bedevaarders te bouwen. In 1971 besloot pastoor Kortleven, in overleg met de kerkeraad, de ontwerpen van de bedevaarthal in te dienen bij de gemeente. De hal werd sober gehouden, eenvoudig, pracht noch praal, verscholen in de schaduw van de basiliek. De mariahal is 60 X 30 meter.

Laatste nieuws:

Gouden Roos voor Mariabeeld Scherpenheuvel
Op zondag 15 mei 2011 heeft het Mariabeeld in Scherpenheuvel van paus Benedictus XVI een Gouden Roos gekregen, een van de belangrijkste onderscheidingen binnen de katholieke kerk. Het is de eerste keer dat een Belgisch bedevaartsoord er een krijgt.

 Het bedevaartsoord van Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel ontvangt als eerste in ons land deze blijk van waardering vanwege de Paus. De Gouden Roos zal door Aartsbisschop André-Jozef Léonard tijdens een viering in de basiliek van O.-L.-Vrouw van Scherpenheuvel geplaatst worden op zondag 15 mei om 15u.
Verdere info zal in de komende weken gegeven worden op de website (www.scherpenheuvel.be).
Nog meer weten :
http://nl.wikipedia.org/wiki/Gouden_Roos_(Katholicisme)
http://www.katholiek.org/overigegunsten.htm

Scherpenheuvel is, met 1 miljoen pelgrims per jaar, de meest bezochte bedevaartplaats van België.

Het meest gezongen lied in Scherpenheuvel is:
"Liefde gaf U duizend namen"