Onze Lieve Vrouw van San Juan de los Lagos
Beschermvrouw van San Juan de los Lagos
Feest: 2 februari, 24 juni, 15 augustus, 8 december
Het is het jaar 1623. Een familie van luchtacrobaten reisde door de steden en dorpen van het landelijke Nieuw-Spanje. Een van hun stops was San Juan Bautista Mezquititlán, een klein stadje in wat nu het noordoostelijke deel van de Mexicaanse staat Jalisco is. Kort nadat ze waren aangekomen, zetten de acrobaten hun palen en touwen op en stonden te popelen om die avond tot grote vreugde van de dorpelingen op te treden. Om de spanning van hun show te vergroten, instrueerde de vader van de acrobatische familie dat dolken die naar boven gericht waren in het vuil onder hun speelruimte moesten worden gestoken, wat voor hen een routine was. Het publiek was altijd enthousiast over het element van gevaar dat de dolken met zich meebrachten. Die middag, tijdens het oefenen, slingerde een van de meisjes van de familie, die toen ongeveer 7 was, aan de touwen, verloor haar grip, gleed uit en viel in het veld van dolken. Haar in paniek geraakte ouders, geschokt door de aanblik, snelden haar te hulp, maar ze was al dood.
Temidden van het grote verdriet van haar ouders en de bewoners, werd het kleine lichaam voor een begrafeniswake naar de kapel gebracht. Op dat moment bracht Ana Lucia het oude beeld van de Onbevlekte Ontvangenis mee en plaatste het op de borst van het meisje. 'Bid tot Cihualpilli', zei Ana Lucia, die een groot geloof had, en dat deden ze vurig. Het vreselijke verdriet maakte plaats voor enorme verbazing, want op het moment dat ze allemaal aan het bidden waren, kwam het meisje weer tot leven en stond op, volledig genezen. Dit is wat bekend staat als het eerste wonder van de Maagd, en als waardering droeg de familie van trapezekunstenaars de kosten van het herstel van het aangetaste beeld. Ze spraken ook over de wonderbaarlijke gebeurtenis in heel Nieuw Galicië, en al snel breidde de toewijding aan de Maagd zich uit tot heel Nieuw Spanje, de regio die nu bestaat uit Mexico en Midden-Amerika.
Als resultaat van dit wonder was er een gestage toename van het aantal pelgrims die naar de Maagd kwamen, niet alleen indianen, maar ook Spanjaarden en mestiezen. De Maagd verwierf haar eigen lokale identiteit als Onze-Lieve-Vrouw van San Juande los Lagos, los van haar oorspronkelijke identiteit als de Onbevlekte Ontvangenis Vanaf het begin van de 17e eeuw werd er elk jaar een beurs gehouden rond de verjaardag van de installatie van het beeld in het heiligdom (30 november). Deze marktbeurs werd steeds populairder tot het midden van de 19e eeuw, waarna de bezoekersaantallen afnamen. De beurs werd begin 1900 beëindigd, hoewel er nog steeds een feest wordt gehouden.
De bouw van de huidige kerk begon in 1732. De kerk werd gebouwd in de Mexicaanse barokstijl van die tijd, met een versierde gevel omgeven door de eenvoudigere lagere muren van de klokkentorens. Hoewel de torens pas in 1790 voltooid waren, werd de Maagd in 1769 in de nieuwe kerk geïnstalleerd. Paus Pius XII erkende de kerk als basiliek in 1972. De kerk werd door paus Paulus VI verheven tot de kathedraal van het bisdom San Juan de los Lagos.
De basiliek
De huidige kerk, begonnen in 1732, werd gebouwd in de Mexicaanse barokstijl. Het beeld van de Maagd werd in 1769 geïnstalleerd en de klokkentorens werden in 1790 voltooid. In 1972 werd de kerk erkend als basiliek. Binnen in de kerk, op een platform met een omgekeerde halve maan, staat het beeld van de Maagd. Het gezicht is donker van kleur, de ogen ver uit elkaar en de kenmerken enigszins aquilijn.
Het beeld, ongeveer 20 inch (50 cm) lang, werd gemaakt door de Purépecha-indianen in de staat Michoacán met behulp van een inheemse techniek genaamd titzingueni, waarbij een frame van hout wordt bedekt met een pasta van maïs merg en orchideeënsap, en vervolgens gecoat met gesso en geverfd. Vergelijkbare beelden worden nog steeds vereerd in andere delen van Jalisco, waaronder veel verschillende beelden maar met een andere naam, zoals Nuestra Señora de Los Altos (Onze Lieve Vrouw van Los Altos) in de stad Atotonilco El Alto en San Francisco de Asís, Jalisco; Nuestra Señora de la Salud (Onze Lieve Vrouw van Volksgezondheid) in Patzcuaro en de Maagd van Zapopan in de stad Guadalajara. Ergens in de late 16e of vroege 17e eeuw werd het beeld gemoderniseerd door te worden ingesloten in een frame en gedrapeerd met kleding. De handen van de Maagd zijn samengevoegd in gebed, ze heeft lang bruin haar en draagt een wit gewaad en een blauw gewaad. Het lichaam van het beeld is bedekt met een gouden kroon in Byzantijnse stijl. Boven de afbeelding zijn twee zilveren engelen, met daartussen een zilveren banier met de Latijnse inscriptie in blauw email: Mater Immaculata ora pro nobis (Onbevlekte Moeder bidt voor ons).
Bedevaarten, festivals en kerken
Elk jaar vindt eind januari en begin februari een grote bedevaart plaats naar het heiligdom en de stad groeit vele malen in omvang. Dit festival wordt bijgewoond door meer dan een miljoen mensen, van wie velen wandelen, uit heel Mexico. Tijdens een week vol festiviteiten zijn er honderden tijdelijke kraampjes met pelgrimsiconen, meerdere bands muzikanten die rond de grote basiliek spelen, vuurwerkdemonstraties in de avonden en een voelbaar gevoel van spirituele vreugde neerdaalt in de stad. Als een familielid bijvoorbeeld ziek wordt of een zware operatie ondergaat, kun je de Maagd beloven de pelgrimstocht te maken als die persoon het goed maakt.
De toewijding die mensen uit Jalisco naar Californië hebben overgedragen. In de jaren zeventig bracht George Martinez de devotie nieuw leven in in San Francisco, Californië, en werd er een maandelijkse mis gevierd. In 1979 overtuigde Martinez de bisschop van San Juan om het standbeeld naar Californië te laten komen, en het standbeeld verliet Mexico voor het eerst in 1980.
De toewijding arriveerde ook in New Mexico en de kerk van Nuestra Senora de los Lagos werd gebouwd in 1828 in Talpa, New Mexico.
