Onbevlekte Ontvangenis

Conceptio Immaculata - Ineffabilis Deus

Feestdag: 8 december

Vaak wordt de Onbevlekte Ontvangenis van Maria verward met het feit dat Maria zwanger raakte van Jezus zonder dat zij 'omgang met een man' had, zoals de oude bijbelvertaling scheef.

De aanduiding "Onbevlekte Ontvangenis" is een antwoord op een eeuwenoude kwestie: het kon toch niet zijn dat Jesus geboren was uit een zondige vrouw? Na de zondeval van Adam en Eva waren alle mensen met de erfzonde belast. Verkeerde neigingen, zwakte van geest en lichaam, zinnelijke begeerte, dat alles en nog veel meer was hun lot geworden. Een lot dat van generatie op generatie werd doorgegeven. Zonder een theoretische ingreep zou dat ook voor Maria gelden en dan volgens de wetten van de logica ook voor haar zoon. Over dit probleem is in de katholieke kerk eeuwenlang gediscussieerd totdat uiteindelijk, in 1854, de knoop werd doorgehakt en het dogma van Maria's onbevlekte ontvangenis werd afgekondigd: op Maria, de gezegende onder de vrouwen, was de erfzonde niet van toepassing. Bij haar conceptie werd de erfzonde niet doorgegeven. Dit meisje kon de moeder van God worden.

Dus kort gezegd: "Omdat Maria was uitverkoren de moeder van Jezus te worden, werd ze zonder erfzonde geboren, sterker nog: reeds vanaf het moment dat ze werd ontvangen in de schoot van haar moeder Anna, is ze gevrijwaard gebleven van de zonde. Ze is dus onbevlekt ontvangen in de moederschoot.

Dit dogma van de onbevlekte ontvangenis werd op 8 december 1854 werd afgekondigd door paus Pius IX "Ineffabilis Deus", wat onder Rooms Katholieken een nieuwe golf van Mariaverering in gang zette.

Sindsdien heet het feest "Onbevlekte Ontvangenis van de heilige maagd Maria". In het jaar 1858 heeft Maria dit dogma in Lourdes aan Bernadette bevestigd. Op de vraag van Bernadette "Wie zijt gij", antwoordde Maria: "Ik ben de Onbevlekte Ontvangenis."

De Onbevlekte Ontvangenis van Maria wordt elk jaar op 8 december gevierd. Het is het leerstuk van Maria's vrijwaring van de erfzonde en alle andere zonden, als voorrecht aan haar als enige mens geschonken omdat zij de moeder van Jezus is geworden. Zij ontving, met andere woorden, een onbevlekte ziel.

In veel landen, waaronder Italië, Spanje, Portugal, Oostenrijk en Zwitserland is het Feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria een vrije dag.

In de beeldende kunst is het gebruikelijk de onbevlekte ontvangenis van Maria symbolisch weer te geven in de ontmoeting van haar ouders, Anna en Joachim, bij de Gouden Poort van Jeruzalem. Anna en Joachim waren oud en treurden over hun kinderloosheid. Toen Joachim op zekere dag buiten de stad verbleef, verzocht een engel hem terug te keren naar huis. Tegelijkertijd gebood de engel Anna haar man tegemoet te gaan en hun kuise omhelzing bij de stadspoort verbeeldt het moment van de onbevlekte ontvangenis van Maria. Deze ontmoeting wordt bijvoorbeeld afgebeeld op een fresco van Giotto (uit ca. 1305) in de Scrovegni kapel te Padua.