Heilige Catharina van Siena

Mijn Natuur is Vuur - 1347-1380
Heilige, Maagd en Kerklerares 

Feestdag: 29 april 

Catharina Benincasa werd geboren op 25 maart 1347 in de Toscaanse stad Siëna-Fontebranda, Italie, als dochter van Jacopo Benincasa, wolverver en: Lapa Piagenti. Zij was de jongste telg uit een gezin van vijfentwintig kinderen. Vanaf haar zesde jaar krijgt zij mystieke ervaringen; zij ziet dan beschermengelen net zo duidelijk als de mensen die zij beschermen. Al in haar jeugd koos zij ervoor een diep religieus leven te leiden. Toen haar ouders wensten, dat Catharina op haar 12e jaar zou trouwen, weigerde ze dit resoluut. Door deze weigering moest zij de volgende jaren veel lijden onder de tirannie van haar ouders die haar de meest vernederende arbeid lieten verrichten. Toen haar gezicht door de pokken getekend werd, keerde ze zich geheel in haar zelf, in huiselijke afscheiding, maar wel met een boodschap. In 1363, op 18-jarige leeftijd, trad zij toe tot de Derde Orde van de Dominicanen, de "Mantellaten", genoemd naar de ordemantel. Dat zijn vrouwen die hun leven wijden aan gebed en liefdewerken in de geest van de Heilige Dominicus. Zij blijft mystieke visioenen houden van Jezus, Maria en verschillende heiligen.

Haar tijd was nog een traditionele mannenwereld. Geen plaats voor vrouwen in politiek, handel en nijverheid. Alleen in de kerk was een plaatsje voor vrouwen ingeruimd. Maar ze wilde niet aan de leiband meegevoerd worden. Catharina had een eigen wil. Vasten, boetedoeningen en bidden. En ze kreeg waar ze om vroeg: visioenen van Jezus en Maria. In 1367 zou Catharina een mystiek huwelijk zijn aangegaan met Christus. In het jaar 1374 ging zij naar Pisa om de slachtoffers van de pestepidemie te verzorgen en bij te staan. Zelf werd zij bijna slachtoffer van deze ziekte maar zij herstelde wonder wel. Als zoveel mystici raakte Catharina gestigmatiseerd en wel in 1375. Door middel van haar biechtvader, de Zalige Raymundus van Capua, later magistergeneraal der Dominicanen, had zij grote invloed op het herstel van de observantie (strenge kloosterregels) in de orde van de Heilige Dominicus. De katholieke hervormingsbeweging startte eerst op het concilie van Trente (1545-1563). Catharina van Siëna en Raymundus van Capua waren hun tijd dus al ver vooruit.

ndanks dat ze nooit diepgaande scholing kreeg, is Catharina van Siëna één van de meest briljante theologen. Zij was klein van gestalte maar groot in geest en waardigheid. Zij wordt de grootste vrouw van het christendom genoemd: "een dominicanes bij uitstek". Ze raakt steeds meer bekend en wordt zelfs gesprekspartner van geestelijken en raadgeefster van de paus. Ze wijst hooggeplaatste personen terecht. Ze verwijt de paus dat hij zich omringt met kostbaarheden en zwelgt in pracht en ijdelheid. En aan koning Karel V van Frankrijk schrijft ze: "Hebt u er nooit aan gedacht, hoeveel kwaad u doet door niet al het goede te doen wat in uw vermogen ligt?" Laten we aan de hand van enkele woorden van Catharina haar liefde nader belichten. Wanneer zij spreekt over de liefde spreekt zij vaak over de "dwaze" liefde en de "tedere liefde" van God. Zij geeft aan dat de mensen in staat zijn te beminnen, juist omdat zij naar Gods beeld zijn geschapen. In de "Dialogen" horen we dat God tot haar zegt: "zonder liefde kun je niet leven, want Ik heb je voor de liefde geschapen". Deze liefde overweegt ze vaak, en van hieruit bidt zij: "In uw natuur, eeuwige God, ken ik mijn natuur. En wat is mijn natuur, onschatbare liefde? Zij is vuur, want Gij zijt niets anders dan liefdesvuur en Gij hebt mij die natuur geschonken toen Gij mij in een vuur van liefde hebt geschapen".

Haar ervaringen noteerde ze in brieven en andere geschriften. Hierin getuigt Catharina ervan dat zij zichzelf beschouwt als een kind van de "liefdevolle en barmhartige Vader". Zelf is zij de "geliefde dochter" die door God zozeer bemind wordt. Catharina vindt haar "Vader" in het gebed waar zij zich opent voor de liefde van Hem en waarin zij zich geheel opent voor Hem. Catharina dicteerde haar geschriften aan secretarissen, zelf kon zij niet schrijven. Haar hoofdwerk is de Dialoog van de goddelijke voorzienigheid, ook wel: "Boek van de goddelijke leer" geheten, dat haar in 1378 in een visioen werd ingegeven. Zij liet 381 brieven na, die alle door beroepsschrijvers geschreven waren. Zij gelden nu nog steeds tot de klassieke literatuur. Zij zijn getuigen van haar mystieke theologie.

Het was een tijd waarin de geloofsbeleving steeds meer terugval beleefde. Aan de macht van de paus en de andere kerkelijke vorsten kwam een einde en zij werden geheel afhankelijk van de Franse Koning. In 1309 zette Paus Clemens V de "Babylonische ballingschap" van de pausen in, waardoor de pauselijke residentie naar Avignon in Zuid-Frankrijk werd verplaatst. Dit duurde 66 jaar, in welke periode 9 pausen in Avignon verbleven. Mede door de invloed van Catharina kwam een einde aan deze ballingschap en keerde paus Gregorius XI in 1377 uit Avignon naar Rome terug. Ze bracht de opdracht van de dominica-nen, het verkondigen van het woord van God, op tal van manieren in de praktijk. Ze verzorgde armen, zieken en stervenden. Ze gaf raad aan mannen en vrouwen van alle rangen en standen. Ze probeerde oorlogvoerende steden in Italië met elkaar te verzoenen. Op verzoek van zijn opvolger, paus Urbanus VI, vertrok zij naar Rome waar zij tot aan haar levenseinde voor de eenheid van de Kerk heeft gewerkt. Catharina, een vrouw die niet zweeg in de kerk.

Twee jaar na haar aankomst in Rome, op 29 april 1380, stierf Catharina, slechts 33 jaar oud. Paus Pius II (1458 - 1464) heeft haar in juli 1461 heilig verklaard en op 4 oktober 1970 heeft paus Paulus VI (1963 - 1978) haar verheven tot kerklerares een week na het feest van Theresia van Avila. Zij werd door Pius IX in 1866 uitgeroepen tot tweede patrones van Rome en door Pius XII in 1940 tot beschermheilige van Italië.

Patronage: 
Haar voorspraak wordt gevraagd voor Europa, de Dominicanessen van de derde Orde en voor wasvrouwen en mensen in hun stervensuur. Daarnaast wordt haar bemiddeling afgesmeekt tegen de pest en tegen hoofdpijn. Verder is zij beschermheilige van Italië

Attribuut:
Doornenkroon, kruisbeeld, doodshoofd, witte lelie, palmtak.

Catharina van Siëna

Hoe kan een schepsel zich in de hand houden,
om niet helemaal op te lossen en op te gaan in U,
'liefde zonder maat en zonder einde'.