Heilige Barnabas

Feestdag: 11 juni

Barnabas, de zg. extra apostel, was van joodse afkomst uit de stam Levi, heette oorspronkelijk Jozef Justus en was afkomstig van Cyprus, waar zijn ouders een groot landgoed hadden. Zij stuurden hem naar Jeruzalem om, net als Paulus, in de leer te gaan bij de grote rabbi Gamaliël. Hoewel hij niet behoorde tot de Twaalf, wordt hij toch gerekend tot Jezus' eerste leerlingen, wegens zijn intensieve zendingswerk voor de jonge kerk. Hij moet niet worden verward met Barabbas, de misdadiger die door Pilatus werd vrijgelaten in plaats van Jezus.

Barnabas wordt nog altijd geëerd in het Getijdengebed (Het Getijdengebed is het gemeenschappelijk gebed van de kerk), met een eigen hymne en antifonen. Hij wordt beschouwd als een van de stichters van de onafhankelijke Grieks Orthodoxe kerk.

Nog in Jeruzalem kreeg hij de naam Barnabas (Zoon van de Vertroosting) van de apostelen en in het jaar 45 vergezelde hij H. Paulus van Tarsus op zijn eerste zendingsreizen. Eerst in Antiochië, waar Jezus’ volgelingen voor het eerst christenen werden genoemd, en later in Cyprus, zijn geboorteland. Ze wilden de grote Joodse gemeenschap bekeren, en hoewel dat deels lukte, wisten ze vooral de Romeinse gouverneur aldaar, Sergius Paulus, te bekeren. Zo werd Cyprus het eerste land ter wereld met een christelijke leider.

Barnabas zou naar het eiland Cyprus zijn gegaan om het te evangeliseren. Hij zou daar als martelaar zijn gestorven in de buurt van Salamis , niet ver van het huidige Famagusta . De vorm van martelaarschap verschilt naargelang de bronnen: ophangen of cremeren of stenigen. 

De plaats van het graf van Barnabas is lange tijd onbekend gebleven. In het jaar 478 zou de locatie in een droom aan aartsbisschop Anthemios zijn geopenbaard. Op de plek in Salamis (Cyprus) die hij aanwees werd een graf gevonden, welke hij gelastte te openen. Op de daarin aangetroffen stoffelijke resten werd een exemplaar van het Matteüs-evangelie aangetroffen, voor de aartsbisschop het bewijs dat het om de relieken van Sint Barnabas ging. Volgens een bekende overlevering hadden de getrouwen van Barnabas namelijk bij zijn begrafenis een Matteüs-evangelie op zijn lichaam gelegd. Anthemios bracht de relieken naar Constantinopel om ze aan keizer Zeno te tonen. Die verklaarde daarop de Cypriotische kerk autonoom.

Turks-Cyprus
De relieken van Barnabas liggen in een tombe in de crypte van een kapel die behoort tot het complex van het voormalige Sint-Barnabasklooster in de Noord-Cypriotische regio Famagusta. Het klooster, gebouwd in 477 en herbouwd in 1756, is thans een museum en wordt onderhouden door de Turks-Cypriotische staat.

Barnabas is patroon van Cyprus.